η ταυτότητά μας

η ταυτότητά μας

Τρίτη 5 Απριλίου 2016

Έξω το Δ.Ν.Τ. από την Ελλάδα


Την ώρα που διαφαίνεται η ύπαρξη μιας πρώτης αχτίδας βελτίωσης στο κυρίαρχο πρόβλημα του προσφυγικού, η κυβέρνηση κατόρθωσε να δυσκολέψει ακόμη περισσότερο την άλλη μεγάλη εθνική υπόθεση, την θετική ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης.
Και πρόκειται για μεγάλο κατόρθωμα…



Όταν όλοι οι δανειστές σου φροντίζουν να διαβεβαιώσουν την υφήλιο ότι η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί πριν το τέλος Απριλίου, το να κατορθώσεις να εκνευρίσεις τον ισχυρότερο από αυτούς και να δημιουργήσεις ακραία αναστάτωση, είναι κατόρθωμα. Μεγάλο κατόρθωμα.

Εχθές είχαμε
σημειώσει  ότι οι επιπτώσεις από τη διαρροή WikiLeaks θα είναι σημαντικές και θα επηρεάσουν την εξέλιξη του προγράμματος. Το πρώτο δείγμα αυτής της επήρειας, δεν άργησε να έρθει.

Αργά το βράδυ της Κυριακής, δημοσιοποιήθηκε η απάντηση της Κριστίν Λαγκάρντ στον Δρ. Αλέξη. Και τι απάντηση! Σφαγή μετά υαλοβάμβακος! Στο Μαξίμου θα πρέπει να έψαχναν όντως σφουγγαρίστρες. Για το αίμα από το «εγώ» του Αλέξη Τσίπρα που δέχτηκε βαθιά, απανωτά και καίρια πλήγματα.

Από την αρχική προσφώνηση, όπου το χειρόγραφο «Dear Christine» απαντήθηκε με το τυπικότατο (και ψυχρότατο) «Dear Prime Minister», μέχρι την προσβολή της τελευταίας παραγράφου, περί μη επικοινωνίας μέσω διαρροών και δημόσιας ανάρτησης της επιστολής, η απάντηση της κυρίας Λαγκάρντ είναι ένα συνεχές και άκρως εξευτελιστικό μάθημα. Μάθημα στρατηγικής, αξιοπρεπούς συμπεριφοράς, τακτ και διεθνούς διπλωματίας υψηλότατου επιπέδου…

Κριτικές γι’ αυτήν την επιστολή γράφτηκαν πολλές. Όμως το σημαντικό δεν είναι μια επιστολή, ντροπιαστική για τη χώρα μεν αλλά ασήμαντη στην ευρύτερη διάρκεια του χρόνου δε. Το σημαντικό είναι οι θέσεις του Ταμείου. Και το αν και κατά πόσον επηρεάστηκαν/άλλαξαν από την αψυχολόγητη αντίδραση Μαξίμου.

Ευτυχώς για τη χώρα, από όσα μπορούν να γίνουν αντιληπτά από την επιστολή, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιου είδους στροφή από το Ταμείο. Και, επειδή υπάρχει πολλή συζήτηση για τον (πραγματικό) ρόλο του Δ.Ν.Τ., καλό είναι να δούμε περιληπτικά ποιες είναι οι αυτές οι θέσεις:

Α. Το Ταμείο θεωρεί απαραίτητη την ελάφρυνση των δαπανών εξυπηρέτησης του Ελληνικού χρέους. Ιδανικά επιθυμεί ένα κανονικό «κούρεμα» στην ονομαστική του αξία. Αυτό όμως είναι πολιτικά ανέφικτο στην Ευρώπη. Επομένως το Δ.Ν.Τ. ζητά απλά (μεγάλη) χρονική επιμήκυνση και (μεγαλύτερη) μείωση των επιτοκίων. Δηλαδή ζητά «κούρεμα» στην καθαρή παρούσα αξία. Και αυτή όμως έχει πολιτικές δυσκολίες για την Ευρώπη, στην τρέχουσα περίοδο. Σοβαρές δυσκολίες…


Β. Το Δ.Ν.Τ. επιμένει σε κάποιου είδους ελάφρυνση, διότι θεωρεί τα πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5%, που ζητούν οι Ευρωπαίοι, ανέφικτα. Ή, έστω, μη διατηρήσιμα. Ειδικά, μετά την «περήφανη διαπραγμάτευση» του 2015, θεωρεί (καθόλου άδικα) ότι η οικονομία δεν έχει τις αντοχές για να δεχθεί τα μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξη του 3,5%. Για αυτό και ζητά μείωση του στόχου στο 1,5%. Ή, έστω, στο 2,5%.

Διαβάζοντας τα παραπάνω, εύλογα κάποιος αναρωτιέται γιατί η κυβέρνηση «πολεμά με νύχια και με δόντια» το Ταμείο. Το μυστικό κρύβεται στα μέτρα που χρειάζεται να παρθούν. Ακόμη και στην περίπτωση που συμφωνήσουν όλοι να ακολουθηθεί το σκεπτικό του Ταμείου, με τα χαμηλά πλεονάσματα. Βλέπετε, οι πάγιες πολιτικές του Δ.Ν.Τ. απαιτούν: πρώτον μεγάλες πραγματικές μεταρρυθμίσεις, μεταρρυθμίσεις με μεγάλο πολιτικό κόστος και δεύτερον «εμπροσθοβαρή» εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων (επίσης μεγάλου πολιτικού κόστους κίνηση). Ακόμη το Ταμείο ζητά το δημοσιονομικό «μείγμα» να αποτελείται κατά τα 2/3 από περικοπές και 1/3 από φορολογία. Επειδή δε θεωρεί (και, grosso modo, δίκαια και σωστά) ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια περικοπών στο Δημόσιο, απαιτεί οι περικοπές να γίνουν στο ασφαλιστικό. Που ούτως ή άλλως δεν είναι βιώσιμο χωρίς μεγάλες περικοπές στις συντάξεις…

Οι Ευρωπαίοι, από την μεριά τους, δεν δέχονται κουβέντα για ελάφρυνση χρέους τώρα. Κατά μεγάλο ποσοστό σωστά, όπως έχουμε εξηγήσει. Υπάρχουν όμως κάποιες χώρες (Γερμανία, Ολλανδία, Φιλανδία κ.ά.) που θέλουν το Ταμείο απαραίτητα μέλος της Quadriga. Αλλιώς τα Κοινοβούλια τους δεν ψηφίζουν τις απαραίτητες ρυθμίσεις…

Το Δ.Ν.Τ. από την άλλη πλευρά, έχει σαν απαράβατο κανόνα, να χρηματοδοτεί μόνο χώρες με βιώσιμο χρέος. Οπότε έρχεται και λέει: «Είτε θα χαμηλώσουν τα πλεονάσματα (και άρα πρέπει να γίνει ελάφρυνση και να γίνει τώρα), είτε θα υπολογίσουμε μέτρα με στόχους που δεν επιτυγχάνονται». Και οι Ευρωπαίοι απαντούν: «Ας πετύχει η Ελλάδα τους στόχους για το 3,5%, έστω και για λίγο, και εμείς θα της δώσουμε τότε ελάφρυνση χρέους». Εκεί το Ταμείο σηκώνει τα χέρια και απαντά: «Εντάξει! Αφού αυτό θέλετε. Αλλά το Δ.Ν.Τ. δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει πρόγραμμα με μη ξεκάθαρα (έστω και τραβηγμένα, όπως το 2012) βιώσιμο χρέος». Αυτή η απάντηση μας οδηγεί στον τελευταίο από τους παράγοντες που διαμορφώνουν αυτή την εντελώς παλαβή κατάσταση, στην οποία έχει βρεθεί η Ελλάδα, μετά τον Ιούλιο του 2015.

Ο οποίος είναι τα χρήματα που θέλουν οι Ευρωπαίοι να βάλει το Δ.Ν.Τ. στο 3ο Ελληνικό (συνολικό) πρόγραμμα. Τα οποία είναι €15-20 δις (δεν έχει συμφωνηθεί ακριβές ποσό). Ήταν €20-25 δις αλλά, λόγω της μικρότερης ανακεφαλαιοποίησης, μειώθηκε στα €15-20 δις. Αν δεν συμμετάσχει το Δ.Ν.Τ., αυτά τα χρήματα πρέπει να τα δώσει η Ευρωζώνη. Επίσης, αν αποχωρήσει πλήρως το Ταμείο (όπως ζητά ο Δόκτωρ), θα πρέπει να πάρει και τα χρήματα από τα δύο προηγούμενα προγράμματά του. Κάπου €15 δις. Σύνολο δηλαδή κάπου €30-35 δις, για να φύγει εντελώς το Δ.Ν.Τ. Χρήματα, επαναλαμβάνω, που θα πρέπει να δώσουν οι εταίροι. Χρήματα που δεν θέλουν να δώσουν…

Είναι προφανές πως έχουμε να κάνουμε με φαύλο κύκλο. Ο οποίος δεν λύνεται με κορώνες του τύπου «Έξω το Δ.Ν.Τ. από την Ελλάδα». Χρειάζεται μετριοπάθεια, συνεννόηση και πολλή, πολλή, πάρα πολλή δουλειά. Για αυτό και η όξυνση που προκάλεσε ο Δόκτωρ, δεν βοηθά καθόλου. Αντιθέτως μεγαλώνει τις αντιθέσεις και τα προβλήματα. Για αυτό και η, ήδη εξαιρετικά περίπλοκη, κατάσταση τώρα είναι πολύ περισσότερο μπερδεμένη….

Μακάρι να βρεθεί λύση. Αλλά είναι δυσκολότατο. Ειδικά στα ασφυκτικά περιθώρια που θέτει η κυβέρνηση (τα ταμεία άδεια γαρ). Αλλά ειλικρινά μοιάζει απίθανο. Μακάρι να κάνω λάθος αλλά όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι, από την Κυριακή, η Ελλάδα «βυθίστηκε» αρκετά μέτρα πιο κάτω…

Πέτρος Λάζος
capital.gr